REGIONALNY ZESPÓŁ ŚPIEWACZY

"BRZEŹCZANIE"

O zespole opowiada jego kierownik Łucja Paszek

Zespół śpiewaczy "Brzeźczanie" powstał w 1994 roku. Dawniej zespół nosił nazwę "Brzeźczanki". Korzenie jego sięgają lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to członkinie KGW śpiewały ludowe pieśni na zebraniach organizacji rolniczych. Aby przybliżyć moment ukształtowania się zespołu, który istnieje do dnia dzisiejszego należy cofnąć się do roku 1994.

W tym roku miały odbyć się dożynki parafialne w Mizerowie i p. Ryszard Harazin zapragnął, aby panie z Brzeźc zaśpiewały kilka pieśni podczas dożynek. Opiekowałam się już wtedy zespołem młodzieżowym przeze mnie założonym. Skrzyknęłam więc parę kobiet, które zaśpiewały mi kilka pieśni. Z kilku wybranych pieśni ułożyłam program dożynkowy przeplatany występami młodzieży. Panie wyszukały stroje swoich mam i babć oraz znajomych, w których później wystąpiły na scenie. Końcowy efekt był zadowalający, ponieważ zespół prezentował się doskonale. Pieśni, które zespół zaprezentował były śpiewane przez najstarszych mieszkańców Brzeźc: Joannę Godziek (Jochanka Grzegoszkowa), Jana Starzycznego i jego synów Adolfa i Ludwika oraz córki Łucję Jarosz, Annę Golda jak również Katarzynę Gamża i jej córkę Jadwigę Kiecok. Postanowiliśmy śpiewać te pieśni przez najbliższe lata w zespole.

Do repertuaru pieśni świeckich, ludowych włączyłam pieśni z historycznego terenu ziemi pszczyńskiej oraz pieśni kościelne, maryjne i kolędowe.

Na wspomnianych dożynkach zespół śpiewaczy wystąpił w składzie: Anna Golda, Irena Golda, Hildegarda Golda, Jadwiga Kiecok, Łucja Pukocz, Helena Skapczyk, Łucja Spora, Bronisława Starzyczny, Irena Starzyczny, Łucja Szendera, Józefina Tetla, a zespół młodzieżowy w składzie: Kasia Cisło, Wioletta Krawieczek, Anna i Urszula Tetla, Bernadeta Węgrzyk, Piotr Fydrych, Tomasz Harazin, Jacek Cisło, Dominik Sztoler.

Od dożynek parafialnych w Mizerowie upłynęło już sporo lat a zespół przez ten czas wystąpił na wielu konkursach i przeglądach w różnych miejscowościach, przyczyniając się w ten sposób do promocji Brzeźc. "Brzeźczanie" dzięki bogatemu repertuarowi zdobyli wiele nagród i wyróżnień.

Przekazywane przez pokolenia pieśni i przyśpiewki zachowane często tylko w pamięci spisywane są przeze mnie. "Brzeźczanie" śpiewając pieśni "ocalone od zapomnienia" przybliżają słuchaczowi historię "małej ojczyzny a zawarte w tych pieśniach ponadczasowe prawdy i morały naszych przodków na nowo odżywają, skłaniając słuchaczy do refleksji.

Zespół uczestniczy w wielu wycieczkach krajoznawczych organizowanych przeze mnie. Wyjazdy w różne zakątki kraju stają się udziałem nie tylko członków zespołu ale i mieszkańców, którzy chętnie odwiedzają wraz ze zespołem zabytkowe miasta, góry oraz miejsca kultu religijnego.

Łucja Paszek

20 lat minęło jak jeden dzień

Wrzesień 1994 rok. Zbliża się termin dożynek parafialnych. Sołectwo Brzeźce ma przygotować oprawę dożynek w kościele i w Ośrodku Kultury. Wtedy to na pomysł wpadła p. Łucja Paszek, abyw Brzeźcach stworzyć zespół śpiewaczy, bo mieszkańcy od zawsze lubili śpiewać przy różnych okazjach. Skrzyknęła więc kilkanaście kobiet i zaproponowała im, aby przypomniały sobie pieśni śpiewane przez ich mamy, babcie i innych starszych mieszkańców. Przystały na to z wielką ochotą. Pewnego dnia spotkały się i zaśpiewały jej wiele im znanych pieśniczek, z których p. Łucja ułożyła program. I tak się zaczęło śpiewanie „Brzeźczanek”. Pierwszym ich występem był występ w sali Ochotniczej Straży Pożarnej w Mizerowie. Od tego czasu minęło już 20 lat, które minęły jak jeden dzień. W zespole znaleźli się mężczyźni. Niekwestionowanym sukcesem jest działalność edukacyjna zespołu i włączanie dzieci i młodzieży w niektóre przedsięwzięcia zespołu. Dzieci i młodzież nie mają obowiązku uczestniczenia we wszystkich imprezach lokalnych oraz przeglądach i konkursach zespołów ludowych. Zespół od 20 lat uświetnia wiele uroczystości, podtrzymując pieśnią tradycje ludowe, religijne i patriotyczne. Członkowie zespołu lubią, to co robią, dostrzegają wartość w podejmowanych przedsięwzięciach. Wnoszą bowiem cząstkę w pielęgnowanie lokalnej kultury i tradycji, mając przy okazji odskocznię od codzienności. Zespół posiada w swoim repertuarze śląskie pieśni ludowe zasłyszane od swych przodków lub zaczerpnięte z odpowiednich zbiorów sławnych śląskich zbieraczy pieśni ludowych. Sentencją działalności zespołu są słowa: „dopóki Pszczynka i Ciek Branicki płynie będą Brzeźczanie śpiewać i brzeski śpiew nie zaginie”. Członkinie w myśl tych słów zabrały się do spisywania tekstów zasłyszanych pieśni i przypominania sobie melodii. To nie było tak jak teraz, kiedy teksty i nuty zdobyć łatwo. Od samego początku istnienia po dzień dzisiejszy nie mamy kierownika muzycznego. W kulturze ludowej liczy się wykonanie utworu w taki sposób, jak nakazuje tradycja, ta którą przekazały nam nasze mamy i babcie. Jak umiemy tak śpiewamy i piosnką radość zostawiamy, choć nie mamy akompaniatora. Dla członkiń zespołu, który w większości tworzą panie w dojrzałym wieku, oraz pozostałych członków zespołu śpiewanie jest czymś więcej niż tylko przygodą związaną z występami, daje im możliwość oderwania się od codzienności, stanowi formę relaksu. Bo tam, gdzie jest śpiew, jest wesoło i ciekawie, a ludzie są sobie przyjaźni, bo jak stare powiedzenie mówi: „Gdzie słyszysz śpiew tam idź, bo ludzie źli, ach wierzaj mi, Ci nigdy nie śpiewają” J. W. Goethe. Nie zrażałyśmy się, że coś nam nie wyszło na scenie, tylko dalej, jak napisała jedna z członkiń zespołu ludowego robiłyśmy swoje.

„Gdy dzień się kończy, noc już nadchodzi
Czas naszej miłej próby przychodzi
bo my lubimy nasze śpiewanie
I – chociaż czasem nam nie wychodzi
To my twierdzimy, że ten się nie myli
Co nic nie robi.”

Zespół swój repertuar pieśni zaprezentował w wielu przeglądach i konkursach. W swym dorobku artystycznym ma wiele nagród, dyplomów i wyróżnień. Najbardziej sobie ceni:
-II miejsce w XIX „Wiciach” Folklorystycznych w Chorzowie w 1997r.
-występ w Nowoli na Słowacji, gdzie śpiewał pieśni maryjne na mszy św w 2003r.
-zdobycie przez członka zespołu „Chłopa Roku 2004” w Racławicach.
-I miejsce w VI Rejonowym Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych i Solistów „Spotkanie z
Folklorem” Bobrowniki 2006r.
-Nagrodę Tomasza Tomczykiewicza, posła na sejm RP za wierne odtwarzanie archaicznych pieśni
ludowych ziemi pszczyńskiej na XXXI Spotkaniach „Pod Brzymem”.
-III miejsce na XLI Sabałowych Bajaniach w Bukowinie Tatrzańskiej w 2007r.
-zdobycie jednej z 5 nagród rzeczowych w „Spotkaniach pod Brzymem” w 2008r.
-zdobycie nagrody od Stowarzyszenia Miłośników 600 letniego Bierunia w 2008r.
-II miejsca Ireny Starzycznej, jakie zdobyła w XXVI Wodzisławskich Spotkaniach z Folklorem w
kat. „Gawędziarze – dorośli”.
-zdobycie pucharu Banku BPS w Międzynarodowym Dniu Spółdzielczości w Chorzowie.
-wyróżnienie za piękne, naturalne wykonanie archaicznych śpiewów i za naturalną interpretację
pieśni przez Annę Fydrych w 33. „Spotkaniach pod Brzymem”.
-III miejsce w IV Folkloriadzie Jurajskiej „Starodawne i bliskie czasy”.
-II miejsce w 43 Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Artystycznych „Brenna 2010”.
-wyróżnienie w XVI Wojewódzkim Festiwalu Pieśni Patriotycznej w Myszkowie w 2012r.
-II miejsce dla Anny Fydrych w XVI Wojewódzkim Festiwalu Pieśni Patriotycznej.
-III miejsce w 45 Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Artystycznych w Brennej w kat.
grup śpiewaczych a'capella.
-I miejsce równoznacznego z Grand prix w Przeglądzie Zespołów Artystycznych w Bieruniu 2013
zatytułowanym „Słuchając opowieści babki Francki”.
-wyróżnienie w VI Ogólnopolskim Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych w Żarkach w 2014r.
-zdobycie wyróżnienia przez p. Annę Golda w Przeglądzie „Złoty Talizman” w Pawłowicach w
2014r.
Indywidualnie zajmowały czołowe miejsca p.p. Jadwiga Kiecok, Anna Fydrych, Bernadeta Węgrzyk. Nie byłoby sukcesów bez zgodnej współpracy całego zespołu. Zespół nie tylko brał udział w przeglądach i konkursach zespołów ludowych, ale pracował dla środowiska, urządzając biesiady, jasełka, spotkania opłatkowe, kultywował dawne zwyczaje. Aby ocalić od zapomnienia nagrał płytę CD „Nasze śpiewanie, nasze kochanie ono zostanie radością w
nas” i płytę DVD „Pieśni maryjne śpiewane dawniej”, oraz „Kolędy śpiewa Zespół śpiewaczy „Brzeźczanie”i wydał też kalendarz. W nim jest tu podana w krótkim zarysie działalność zespołu. Poprzez śpiew można się wyżalić, wygadać, smucić i rozpaczać, ale też cieszyć, świętować. Śpiewać wiejskie pieśni to żaden obciach, ale ogromna przyjemność. Jak powiedział św. Augustyn „Ludzie nauczcie się śpiewać i tańczyć, bo Aniołowie w niebie nie będą wiedzieć co z Wami zrobić!”
Przez zespół przewinęło się sporo członków dorosłych i dzieci. Członkowie zespołu mają nadzieję, że w ich miejsce, bo już są osobami odchodzącymi na zasłużony odpoczynek, przyjdą młodzi i nie pozwolą, aby w naszej wsi nie było zespołu śpiewaczego. Bo jak powiedział św. Bazyli Wielki „śpiew jest odpoczynkiem dla duszy i początkiem pokoju. Uspokaja tumult, wzburzone myśli, uśmierza gniew.”

Łucja Paszek

Fotografie znajdujące się w kalendarzu "Brzeźczanie" 2015

Kalendarz "Brzeźczanie" 2015 - okładka i pierwsza strona

Fotografie do kalendarza: www.jacekcislo.pl

Wykonanie kalendarza: Drukarnia Infopres

Zespół Śpiewaczy „Brzeźczanie” wydał wyjątkowy kalendarz, w którym członkowie pozują w tradycyjnych, oryginalnych strojach sprzed wielu lat.

Kobieta w stroju wyjściowym, w stroju tuż po ślubie, w stroju codziennym przy pracach domowych, małżeństwo na swoim „złotym weselu”, udające się do żniw czy młodzież udająca się na występ - „Brzeźczanie” postanowili pokazać, jak ubierano się na początku XX wieku.

W roli modeli wystąpili członkowie zespołu. - Nie mieli żadnych oporów przed tym, by stanąć przed obiektywem aparatu. Kiedy dostali kalendarz, byli bardzo dumni z tego, że pozowali – mówi Łucja Paszek, kierowniczka zespołu.

To był jej pomysł na stworzenie takiego kalendarza. - Wszystkie użyte podczas sesji rekwizyty i stroje są oryginalne, nie były szyte współcześnie. Mamy je po mamach, babciach, ciotkach. Jest tego sporo, więc uznaliśmy, że warto to pokazać innym – przyznaje.

Niektóre stroje mają swoją wyjątkową historię. Na przykład na stronie z kwietniem znajduje się zdjęcie Anny Goldy w stroju bardzo odświętnym. To ten sam strój, w którym mama "modelki" szła do ślubu!

Autorem zdjęć do kalendarza jest Jacek Cisło. - Każdy fotograf mógłby sobie życzyć takich modeli – zachwala członków zespołu. - Zdjęcia stylizowaliśmy na początek XX wieku – mówi.

Kalendarz wydany został w nakładzie 500 egzemplarzy. Trafił głównie do członków i sympatyków zespołu. Zespołu, który tym samym zamyka pewnien rozdział w swojej historii. Jak się bowiem okazuje, „Brzeźczanie” kończą działalność w dotychczasowym składzie. - Członkowie mają nieraz ponad 80 lat, zdrowie już niestety nie pozwala na taką działalność – zauważa Łucja Paszek.

Liczy jednak na to, że uda się zachęcić młodsze osoby do członkowstwa, dzięki czemu działający od ponad 20 lat zespół nadal promował będzie śląskie pieśni ludowe.

Płyta CD nagrana w 2009 roku. (powyżej strona tytułowa okładki)

Wydawca: Urząd Miejski i Starostwo w Pszczynie

Projekt graficzny okładki:   Daniel Czarnowus i Jacek Cisło

Koncepcja graficzna okładki: Jacek Cisło

Strona tytułowa folderu wydanego przez Wydział Promocji i Integracji Europejskiej Starostwa Powiatowego w Pszczynie.

Zdjęcie na stronie tytułowej: Jacek Cisło

 "BRZEŹCZANIE" przed najstarszym (ok. 200lat) domem w Brzeźcach / fot: Jacek Cisło